អាស៊ីតអ៊ុយរិច (Uric Acid) គឺជាសារធាតុផ្សំគីមីមួយ ដែលបង្កើតឡើងនៅពេលរាងកាយបំបែកសារធាតុដែលហៅថាព្យូរីន (Purines)។ ព្យូរីនអាចបង្កើតឡើងដោយរាងកាយផ្ទាល់ និងមាននៅក្នុងអាហារដែលយើងបរិភោគ ដូចជា៖
-
សាច់សត្វ (ជាពិសេសសាច់ជ្រូក សាច់គោ)
-
សាច់ត្រី (ដូចជា ត្រីសាឡ្មុន ត្រីសាបាហ្គោ)
-
សាច់សត្វមានសំបុក (ដូចជា បង្គា)
-
ស្រាបៀរ និងភេសជ្ជៈផ្អែមៗ
នៅក្នុងស្ថានភាពធម្មតា អាស៊ីតអ៊ុយរិចនឹងរលាយក្នុងឈាម ហើយត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់តម្រងនោម ដើម្បីបញ្ចេញចេញតាមនោម។ បើរាងកាយផលិតអាស៊ីតអ៊ុយរិចច្រើនពេក ឬបញ្ចេញវាចេញមិនគ្រប់គ្រាន់ វាអាចនាំឲ្យកម្រិតអាស៊ីតអ៊ុយរិចក្នុងឈាមឡើងខ្ពស់ ដែលហៅថា Hyperuricemia។YouTube
បញ្ហាសុខភាពដែលអាចកើតឡើងពី Hyperuricemia
-
ជំងឺទឹកនោម (Gout): ជារូបភាពមួយនៃជំងឺអាថ៌កំបាំង ដែលកើតឡើងដោយសារអាស៊ីតអ៊ុយរិចបង្កើតជាគ្រាប់ស្ពាន់ក្នុងសន្លាក់ ដោយសារកម្រិតអាស៊ីតអ៊ុយរិចខ្ពស់។
-
ថ្មតម្រងនោម (Kidney Stones): អាស៊ីតអ៊ុយរិចអាចបង្កើតជាថ្មក្នុងតម្រងនោម បណ្ដាលឲ្យឈឺចាប់ និងបញ្ហានៅក្នុងប្រព័ន្ធនោម។
-
ជំងឺតម្រងនោម (Kidney Disease): ការប្រមូលផ្តុំអាស៊ីតអ៊ុយរិចអាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាពតម្រងនោម។
ការត្រួតពិនិត្យកម្រិតអាស៊ីតអ៊ុយរិច
កម្រិតអាស៊ីតអ៊ុយរិចធម្មតា៖
-
បុរស៖ 3.4–7.0 mg/dL
-
នារី៖ 2.4–6.0 mg/dL
បើកម្រិតលើសពី 7.0 mg/dL អាចចាត់ទុកថាជា Hyperuricemia។
វិធីសាស្ត្រការពារ និងព្យាបាល
-
ជៀសវាងអាហារដែលមានព្យូរីនខ្ពស់ (សាច់ក្រហម សាច់សត្វមានសំបុក ស្រាបៀរ)
-
ផឹកទឹកច្រើន ដើម្បីជួយបញ្ចេញអាស៊ីតអ៊ុយរិចតាមនោម
-
រក្សាភាពសុខភាពល្អ ដោយហាត់ប្រាណ និងគ្រប់គ្រងទម្ងន់
-
ប្រើថ្នាំ Allopurinol ឬ Febuxostat ដើម្បីបន្ថយកម្រិតអាស៊ីតអ៊ុយរិច (ត្រូវមានការណែនាំពីវេជ្ជបណ្ឌិត)